CÂY LƯỢC VÀNG

• Tên dược liệu: Cây lược vàng
• Tên gọi khác: Địa lan vòi, lan vũ, rai lá phất dũ, giả khóm, lan vòi, cây bạch tuộc…
• Tên gọi theo khoa học: Callisia fragrans (Lindl.) Woodson
• Cây thuộc họ: Commelinaceae (Thài Lài)

1. PHÂN BỐ:

Cây lược vàng mọc ở đâu là băn khoăn của rất nhiều người. Dược liệu này xuất xứ từ đất nước Mexico, sau một thời gian, giống cây này phát triển hơn và di thực tới các vùng đất khác như Tây Ấn Độ, Việt Nam và một số vùng ở Mỹ.

Ở Việt Nam, lược vàng được tìm kiếm và xuất hiện ở những khu vực có khí hậu ẩm ướt, nhiều bóng râm như sườn đồi, vùng núi thấp ở Tây Bắc. Hiện nay, giống cây này được nuôi trồng và thu hái ở nhiều tỉnh thành trên cả nước bởi công dụng mà chúng mang lại. Ngoài ra, chúng còn được sử dụng như cây cảnh trang trí nhà cửa và khuôn viên sân vườn.

2. ĐẶC ĐIỂM:

• Cây thân thảo, cao khoảng 15cm đến 40cm và có thể phát triển tới 1 mét. Thân cây phân thành nhiều đốt và nhiều nhánh khác nhau. Mỗi đốt chỉ dài khoảng 1cm đến 2cm. Tuy nhiên có những nhánh thân dài tới 10cm.
• Lá cây lược vàng thuộc lá sáp, lá đơn hoặc mọc so le nhau, phiên có hình ngọn giáo. Lá có kích thước khoảng 12cm đến 20cm – 25cm, chiều rộng khoảng 4cm đến 6cm. Lá có bề mặt nhẵn, thông thường những lá tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời sẽ có màu tím, lá trong bóng râm màu xanh mướt. Màu ở mặt dưới sẽ nhạt hơn mặt trên.
• Cây lược vàng có hoa không? Khi cây lược vàng ra hoa, hoa có màu trắng, dạng dây, mọc thành cụm với 6 – 12 bông nhỏ. Cuống lá chỉ dài 1.5 đến 3mm. Thông thường, cây sẽ ra hoa vào mùa xuân đến mùa thu, phụ thuộc vào khí hậu từng vùng. Tuy nhiên, đặc điểm của hoa cây lược vàng mọc khá lẻ tẻ.

• Dược liệu có chứa những thành phần và hoạt chất sau:
  • Di galactosyl diglycerides, sulfolipid, triacyglyceride thuộc nhóm lipid
  • Các axit hữu cơ
  • Phytosterol
  • Vitamin B2, PP
  • Nguyên tố vi lượng Fe, Ni, Cu, Cr
  • Olefinic, paraffinic thuộc nhóm axit béo
  • Các flavonoid: kaempferol isoorientin, quercetin
  • Sắc tố chlorophyll và carotenoid

3. CÔNG DỤNG:

Tác dụng trong y học cổ truyền

• Theo Đông y, cây lược vàng có tính mát, vị nhạt, chua nhẹ và ít độc. Chúng có khả năng tác động tới kinh Phế. Chính bởi vậy, dược liệu có tác dụng trong việc giải độc, thanh nhiệt, cầm máu, hóa đờm và tiêu viêm rất tốt. Bởi công dụng hoạt huyết và tiêu viêm hiệu quả người ta sử dụng cây lược vàng để chữa bệnh về các vết thương và vết bầm tím trên cơ thể.
• Không chỉ vậy, đây còn là bài thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan tới đường tiêu hóa như: loét hành tá tràng, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng…

Tác dụng trong khoa học hiện đại

• Công trình nghiên cứu và thử nghiệm đã phát hiện, chứng minh hoạt chất flavonoid có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, giúp các mạch máu trong cơ thể bền hơn. Ngoài ra, chúng hoạt hóa, tăng cường tác dụng của vitamin C đối với sức khỏe con người.
• Flavonoid còn là dưỡng chất giúp giảm đau, an thần và kháng viêm. Chính bởi vậy, đây là bài thuốc điều trị chứng viêm loét dạ dày, tá tràng.
• Hoạt chất phytosterol – một loại steroid có trong cây lược vàng có khả năng sát khuẩn, kháng sinh rất tốt. Sử dụng dưỡng chất này trong việc sát khuẩn, tẩy uế và các bài thuốc về đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản, ho, rát họng.

4. BÀI THUỐC CÂY LƯỢC VÀNG

Cây lược vàng ngâm rượu hỗ trợ điều trị bệnh gan 

Cải thiện các vấn đề về gan là một trong những tác dụng nổi bật nhất của cây lược vàng. Trong đó, bệnh nhân gặp tình trạng nóng gan, viêm gan B, C hoặc nóng trong người có thể áp dụng bài thuốc sau: 

• Lấy 2 lá lược vàng và 2 lá mồng tơi đem rửa sạch. 
• Cho toàn bộ nguyên liệu vào cối, giã nhỏ rồi vắt lấy nước uống vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ. 

Trường hợp mắc phải các vấn đề về gan nghiêm trọng hơn như xơ gan, ung thư gan, bạn có thể tham khảo bài thuốc: 

• Lấy 2 – 3 lá lược vàng và một ít lá màng màng đem rửa sạch, cắt nhỏ rồi giã nát.  
• Cho toàn bộ dược liệu vào ngâm với rượu trắng trong khoảng 30 ngày.
• Mỗi ngày dùng khoảng 1 ly rượu nhỏ.

Lưu ý: Các phương thuốc này chỉ mang tính chất tham khảo, hỗ trợ điều trị bệnh. Người mắc các vấn đề về gan cần đến bác sĩ thăm khám và tham khảo ý kiến để kết hợp với phác đồ điều trị chính (nếu có). 

Bài thuốc chữa viêm họng 

Khi gặp phải các triệu chứng như ho khan, viêm họng hay ho kéo dài, bạn có thể áp dụng bài thuốc sau: 

• Lấy lá cây lược vàng giã rồi rồi vắt lấy nước để uống. 
• Uống 2 lần/ngày, kiên trì sử dụng để cải thiện triệu chứng hiệu quả hơn. 

Dùng cây lược vàng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường 

Để cải thiện các triệu chứng của bệnh tiểu đường, người bệnh có thể dùng lá lược vàng ép lấy nước uống hoặc nhai luôn cả lá. Lưu ý rằng cách làm này chỉ hỗ trợ làm giảm các triệu chứng bệnh, người bệnh vẫn cần tuân thủ đầy đủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ. 

Cây lược vàng chữa bệnh dạ dày

• Lấy vài lá lược vàng đem giã nhuyễn, vắt lấy nước cốt. 
• Pha nước cốt thu được với mật gấu, uống sau mỗi bữa ăn. 

• Trong bài thuốc này, bạn có thể dùng cả nước và xác lá lược vàng đều được. 

Cải thiện chứng đau lưng 

Nếu bạn thường bị đau nhức lưng do vận động không đúng cách hay thay đổi thời tiết, do mắc các bệnh lý về cột sống thì có thể dùng cây lược vàng theo một trong hai cách sau để cải thiện tình trạng này: 

Cách 1: Dùng cây lược vàng ngâm rượu 

• Lấy khoảng 200g thân và lá cây lược vàng, đem rửa sạch. 
• Thái nhỏ, cắt khúc ngắn rồi ngâm với 1 lít rượu trắng 40 độ trở lên. 
• Bảo quản bình rượu ở nơi mát mẻ trong khoảng 2 tháng là có thể dùng. 
• Mỗi ngày dùng 40-50ml chia làm 3 lần uống
• Kết hợp thêm xoa bóp ngoài bằng rượu này.

Cách 2: Chườm lá lược vàng 

Bài thuốc này rất đơn giản. Bạn chỉ cần lấy vài lá lược vàng đem hơ nóng cho mềm ra rồi đắp lên chỗ lưng bị đau nhức. Khi lá nguội, bạn có thể hơ lại và đắp thêm vài lần sao cho tổng thời gian đắp một lần là khoảng 15 phút. 

Chữa bệnh trĩ 

Với thành phần hoá thực vật kháng khuẩn, tiêu viêm, chống oxy hóa mạnh, cây lược vàng có công dụng bảo vệ mạch máu, giảm sưng đau búi trĩ đồng thời ngăn chặn tình trạng đi tiêu ra máu ở người bệnh trĩ. Ban có thể dùng cây lược vàng để điều trị bệnh trĩ theo một trong ba cách sau: 

• Cách 1: Hái 3 lá lược vàng tươi, đem rửa sạch rồi ngâm nước muối loãng, cắt nhỏ, giã nát lá cùng với vài hạt muối ăn. Tiếp đến, bạn làm sạch vùng hậu môn rồi đắp trực tiếp hỗn hợp này lên trong 30 phút. 
• Cách 2: Xay nhuyễn 2 lá lược vàng cùng ⅕ thìa muối ăn và 1 cốc nước đun sôi để nguội. Lọc lấy phần nước, uống trong ngày, phần bã có thể dùng đắp vào hậu môn. 
• Cách 3: Nhai sống 4 lá lược vàng với vài hạt muối trước bữa ăn chính khoảng 30 phút, nuốt nước và nhả bỏ bã. 

Chữa mụn nhọt 

Cách 1: Đắp

• Lấy 1 – 2 lá lược vàng đem rửa dưới vòi nước và ngâm với nước muối trong khoảng 15 phút. 
• Giã rồi đắp lên nốt mụn nhọt. 
• Dùng băng gạc y tế để băng lại, giữ dược liệu không rơi ra ngoài. 
• Để yên khoảng 20-30 phút rồi gỡ ra, rửa lại da bằng nước sạch.  

Cách 2: Dùng rượu lược vàng

• Lấy 1kg thân và lá cây lược vàng đem rửa sạch, để ráo, cắt khúc ngắn khoảng ½ đốt ngón tay. 
• Cho toàn bộ nguyên liệu cùng 2 lít rượu trắng vào bình thuỷ tinh, ngâm trong 60 ngày. 
• Mỗi lần uống 1 ly nhỏ, ngày 2 lần để trị mụn nhọt. 

Bài thuốc trị ho khan, ho kéo dài 

Nếu bị ho khan kéo dài, bạn có thể nhai kỹ lá lược vàng tươi rồi nuốt cả bã lẫn nước. Với người lớn nhai khoảng 3 lá, còn trẻ em trên 12 tháng tuổi thì nhai mỗi lần 1 lá. 

Bài thuốc chữa đau nhức răng, viêm lợi 

Khi bị đau nhức răng, viêm nướu hay các vấn đề nha chu khác, bạn có thể dùng lá lược vàng để nhai sống hoặc giã lấy nước cốt uống, đều có tác dụng giảm sưng đau hiệu quả. 

Lưu ý: Khi nhai lá lược vàng, bạn nên ngậm trong miệng vài phút để các hoạt chất được tiếp xúc trực tiếp với vùng sưng viêm và phát huy hiệu quả tối ưu. 

Cây lược vàng chữa bệnh ngoài da, bệnh vẩy nến

Nhờ vào hoạt tính kháng viêm và sát trùng tự nhiên, cây lược vàng thường được dùng để chữa trị các bệnh lý viêm da, dị ứng, nổi mẩn ngứa hay bệnh vẩy nến. Cách sử dụng như sau: 

• Cách 1: Dùng 5-6 lá lược vàng tươi sắc cùng 2 bát nước cho đến khi cạn còn một nửa. Đem nước sắc này chia thành 2 lần uống. 
• Cách 2: Đem giã nát lá lược vàng rồi vắt lấy nước uống. Phần bã dùng chà xát nhẹ bên ngoài để sát trùng, giảm ngứa và kích thích bong vảy. 

Chữa giời leo, vết côn trùng cắn, đốt 

Nhai kỹ khoảng 3-4 lá lược vàng để lấy phần bã đắp lên chỗ bị tổn thương.

Ngoài ra, lược vàng được cho là có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh ung thư nhưng vẫn còn nhiều tranh cãi.

Lưu ý khi dùng dược liệu Lược vàng

– Để sử dụng cây lược vàng một cách an toàn và có hiệu quả, bạn nên tham khảo trước ý kiến từ các bác sĩ, thầy thuốc đông y uy tín. Một số thuốc, thực phẩm chức năng hay thảo dược khác mà bạn đang dùng có thể gây ra những tương tác không mong muốn với dược liệu này.

– Không nên dùng dạng rượu lược vàng cho người bị viêm gan, xơ gan hay tăng huyết áp, tăng đường huyết hoặc người không uống được rượu. 

– Người có cơ địa lạnh (sợ lạnh, dễ bị tiêu chảy) thì không nên uống nước ép lược vàng tươi vào buổi tối.

– Trong quá trình sử dụng, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường, hãy tạm ngưng dùng và thông báo ngay cho bác sĩ.

Trích nguồn:

Tapchidongy.net/hellobacsi.com/