- Tên khác: Cà là, phan qua thụ..
- Tên khoa: Cây đu đủ đực có tên khoa học đầy đủ là Carica papaya
- Họ: đu đủ Papayaceae
1. PHÂN BỐ:
Cây đu đủ nói chung và cây giống đực nói riêng có nguồn gốc ở Mexico. Sau đó cây di thực sang các nước khu vực Trung Mỹ, Nam Mỹ, Châu Á và Châu Phi. Ngày nay, loại cây này được trồng phổ biến ở các nước có khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, Ấn Độ hay Philipin.
Ở nước ta, cây đu đủ giống đực thường được tìm thấy nhiều các các tỉnh thành miền núi phía Bắc như Sơn La, Lạng Sơn, Yên Bái…
2. ĐẶC ĐIỂM:
Đặc điểm của cây: Cao từ 1-3m và thường mọc thẳng đứng theo một ngọn duy nhất. Nếu ngọn chính bị gãy sẽ sinh ra 2-3 ngọn khác. Phiến lá dài, có từ 5-7 thuỳ hình chân vịt và có cuống dài. Đu đủ được thường có ít quả hoặc không có quả, nếu có quả thường rất nhỏ. Hạt có màu trắng nhạt và nổi khi ngâm trong nước.
Đặc điểm của hoa đu đủ đực: Hoa có màu trắng, đài nhỏ, nhuỵ vàng và có 5 cánh. Cuống hoa dài và thường mọc thành chùm, có mùi thơm. Trong các bộ phận có thể làm thuốc được bao gồm: quả, hoa, lá và cành thì hoa đu đủ đực được dùng phổ biến hơn cả.
Thành phần dinh dưỡng của hoa đu đủ đực bao gồm: Axit gallic, beta carotene, canxi, đạm, carbohydrate, phenol, phosphorus, vitamin A, vitamin B1, vitamin C, vitamin E và tannin.
3. CÔNG DỤNG:
- Kiểm soát lượng đường trong máu ở bệnh nhân tiểu đường: Đây lợi ích đầu tiên và quan trọng nhất của hoa đu đủ đực. Uống nước sắc hoa đu đủ đực giúp làm tăng lượng insulin nhờ đó ổn định đường huyết của bệnh nhân tiểu đường. Bản thân người bệnh cũng sẽ thấy rõ sự thay đổi khi sử dụng.
- Chống oxy hóa, ngăn ngừa cholesterol: Trong hoa đu đủ đực có chứa vitamin A, vitamin C, vitamin E và folate (vitamin B9) có đặc tính chống oxy hóa, ngăn ngừa cholesterol và quá trình oxy hoá. Ngoài ra, các hoạt chất chống oxy hoá trong hoa đu đủ như beta carotene, phenol, axit gallic góp phần hạn chế sự phát triển của các tế bào ung thư trong cơ thể người bệnh. Beta carotene trong hoa còn có công dụng bổ máu, thông mạch giúp điều hoà tim mạch và góp phần giữ sức khỏe trái tim.
- Thực phẩm giúp giảm cân: Ngoài vitamin A, vitamin B, vitamin C hoa đu đủ đực còn chứa nhiều chất xơ từ đó giúp giảm cảm giác thèm ăn, cảm giác đói cho những người thừa cân. Tuy nhiên, cần có một chế độ ăn uống, luyện tập hợp lý và khoa học để có được hiệu quả giảm cân tối ưu nhất.
- Điều trị một số vấn đề đường hô hấp: Chiết xuất từ hoa trộn với mật ong được sử dụng để điều trị các vấn đề về hô hấp như ho, đau rát cổ họng và khản tiếng thay vì sử dụng kháng sinh. Từ lâu, trong dân gian đã có nhiều bài thuốc sử dụng hoa đu đủ đực để chữa ho cho cả người lớn và trẻ nhỏ. Trong đó, phổ biến nhất là bài thuốc trưng cách thuỷ hoa đu đủ đực với mật ong/đường phèn sau đó chắt lấy phần nước cốt để sử dụng từ 3-4 lần/ngày. Thêm vào đó cũng có thể thêm lá hẹ và hạt chanh tươi vào trong thành phần của bài thuốc trên với cách làm và sử dụng tương tự.
- Có tác dụng giảm đau: Tương tự với bài thuốc giảm đau, pha chế một nắm hoa đu đủ đực với một thìa đầy mật ong vào một cốc nước nóng. Sau khi để nguội sử dụng từ 3-4 lần/ngày, điều này giúp giảm đau tức thì.
- Ngăn ngừa ung thư:Có nhiều nghiên cứu của Mỹ, Úc chứng minh tác dụng của hoa đu đủ đực trong phòng ngừa ung thư. Hoạt chất Lycopene, Carotenoids giúp khống chế khối u phát triển, làm chậm di căn. Được khuyên dùng cho người ung thư vú, bạch cầu, ruột kế, phổi, tuyến tiền liệt.
4. CÁC BÀI THUỐC CỦA HOA ĐU ĐỦ ĐỰC:
Chữa ho nhiều, ho kéo dài trong các trường hợp bị viêm họng
- Thành phần: Rẻ quạt, củ lan tiên ( mạch môn đông), tần dày lá mỗi vị 10g, bông đu đủ đực 15g
- Cách sử dụng: Rửa sạch tất cả với nước muối pha loãng. Bỏ vào bát với 1 ít đường phèn đem hấp khoảng 20 phút. Lấy chén thuốc ra, nghiền nát. Chia ngậm và nuốt 3 lần mỗi ngày.
Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư
- Thành phần: Bông đu đủ đực tươi 100g
- Cách sử dụng: Rửa sạch, phơi khô hoa đu đủ đực theo hướng dẫn ở trên rồi đem sao vàng, hạ thổ. Cho dược liệu vào ấm cùng 1 lít nước. Sắc kỹ đến khi nước trong ấm cạn còn 3 bát. Gạn thuốc sắc chia uống làm 3 lần, dùng sau bữa ăn sáng, trưa, tối.
Bài thuốc điều trị bệnh sỏi thận
- Thành phần: 15g dược liệu khô
- Cách sử dụng: Sắc hoa đu đủ đực khô với 5 bát nước cho cạn còn 2 bát. Mỗi thang sắc chia làm 2 lần uống sau khi ăn. Dùng trong 10 ngày liên tục có tác dụng làm tan viên sỏi và đào thải nó ra ngoài theo đường tiểu.
Điều trị bệnh viêm loét dạ dày
- Thành phần: Rượu trắng 40 độ ( 200ml), hoa đu đủ đực ( 100g )
- Cách sử dụng: Sau khi phơi khô hoa đu đủ, bạn đem sao vàng, hạ thổ cho nguội. Sau đó bỏ vào bình ngâm chung với lượng rượu đã chuẩn bị, để khoảng 30 ngày sau lấy ra dùng. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10 – 15ml.
Hoa đu đủ đực hấp mật ong/đường phèn giảm đường huyết, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
- Thành phần: Hoa đu đủ đực tươi 10 – 20g ( Nên lựa những bông mới chớm nở làm thuốc), 3 muỗng mật ong hoặc đường phèn.
- Cách sử dụng: Các thành phần đã chuẩn bị đem trộn chung với nhau. Đem hấp cách thủy cho đến khi hoa chín mềm và ngấm đều mật ong. Bỏ ra, lấy thìa dằm nát hoa. Chia ăn 2 – 3 lần mỗi ngày.
Điều trị bệnh đau niệu đạo, bệnh tiểu rắt
- Thành phần: Bông đu đủ đực và hắc đại đậu mỗi vị 40g, lá bạc thau 60g, diêm tiêu 4g
- Cách sử dụng: Sắc thuốc chia 3 lần uống trong ngày khi đói bụng
Một số lưu ý
Nếu chỉ sử dụng vừa phải thì sẽ không gặp phải tác dụng phụ. Tuy nhiên, không nên ăn quá nhiều, ngay cả đu đủ chín, sắc tố có thể gây vàng da mặc dù không gây nguy hiểm. Trong một số nghiên cứu trên động vật, chiết xuất dung dịch nước cây đu đủ có thể gây vô sinh tạm thời và chu kỳ động dục có thể bị xáo trộn. Phụ nữ có thai tuyệt đối không được sử dụng vì chiết xuất papain trong đu đủ gây tác dụng sẩy thai trên động vật bằng việc phá vỡ cấu trúc protein cần thiết đối với trứng mới thụ tinh. Liều cao papain trong đu đủ có thể gây độc đến thai nhi.
Trích nguồn:
Vinmec.com, hellobacsi, trungtamthuocdantoc.com
