- Tên khoa học: Mesona chinensis Benth, họ Hoa môi – Lamiaceae
- Tên gọi khác: sương xáo, cây thạch đen, lương phấn thảo, cây thủy cẩm
1. PHÂN BỐ
Sương sáo là loài cây mọc hoang vùng rừng núi. Hiện nay cây được trồng nhiều ở các vùng đồng bằng lớn như đồng bằng sông Cửu Long, miền Đông Nam Bộ.
Sương sáo được trồng phổ biến ở nước ta
2. ĐẶC ĐIỂM
Cây sương sáo có thân thảo, cao tầm 30 – 60cm, vòng đời ngắn. Thân có lông trắng bao phủ, ít phân nhánh. Lá hình trứng, thuôn dài ở ngọn và mọc đối xứng nhau. Mép lá dày có hình răng cưa.
Hoa có màu trắng hoặc hồng, mọc thành chùm ở ngọn. Mỗi chùm hoa dài từ 10 – 13cm, phủ một lớp lông mịn. Quả nhẵn, dài 0,7mm. Cây được thu hái quanh năm, thường là vào mùa mưa. Thân và lá sau khi hái được rửa sạch, phơi khô làm thuốc hoặc làm thạch.
Hoa sương sáo có màu trắng hoặc hồng
3. CÔNG DỤNG:
Cây sương sáo có nhiều hoạt chất như polyphenol, tanin và pectin. Đặc biệt pectin là hoạt chất tạo gel giúp tạo nên món thạch sương sáo được sử dụng để thanh nhiệt, giải khát.
Công dụng nổi bật của sương sáo:
- Thanh nhiệt: Theo Đông y, sương sáo có vị ngọt, tính mát, thanh nhiệt. Vì thế thạch sương sáo là món ăn giải khát được yêu thích trong những ngày nắng nóng. Sương sáo giúp kích thích quá trình chuyển hóa trong cơ thể, điều hòa huyết áp, mang đến sự thoải mái.
- Hỗ trợ giảm cân: Sương sáo rất giàu canxi, photpho, vitamin A, B1, C, chất xơ, carbohydrate,…. hỗ trợ quá trình giảm cân. Hàm lượng protein thấp, duy trì cân nặng ổn định. Chất xơ cao giúp giảm hấp thụ calo, tăng sự no.
- Cải thiện tiêu hóa: Cây sương sáo giúp giảm các triệu chứng của bệnh đau dạ dày. Thành phần vitamin nhóm B, C, ancaloit trong sương sáo giúp khắc phục tình trạng tiêu chảy.
Thạch sương sáo là món ăn thanh nhiệt và rất tốt cho sức khỏe
- Ngăn ngừa tiểu đường: hợp chất bcdenzilsokuinolin trong sương sáo đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng đường huyết, hỗ trợ điều trị tiểu đường.
- Kháng khuẩn và chống sốt rét: Theo Đông y thuốc từ rễ cây sương sáo đóng vai trò như thuốc chống sốt rét hiệu quả.
- Ngăn ngừa ung thư: hợp chất isokandrodendrin và tetandrin SS đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các tế bào khối u, kích thích hệ thống miễn dịch tự nhiên giúp tiêu diệt tế bào ung thư ở nhiều cơ quan như thận, gan, dạ dày. Thạch sương sáo giúp loại bỏ 55 – 90% tế bào ung thư máu, hiệu quả ngăn chặn sự phát triển của ung thư cổ tử cung, ung thư vú và ung thư phổi.
- Tăng axit dạ dày: Vitamin C và chất chống oxy hóa hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày.
Sương sáo khô được dùng như một vị thuốc
- Ngăn ngừa loãng xương: làm căng cơ, cung cấp canxi, magie, photpho tăng cường sức khỏe xương.
Lưu ý cần biết khi sử dụng sương sáo:
- Ăn quá nhiều gây bồn chồn, khó chịu
- Người bị dị ứng da hay bệnh mãn tính cần hạn chế ăn sương sáo.
- Trẻ em ăn quá nhiều có thể ảnh hưởng tiêu hóa và quá trình hấp thụ dinh dưỡng.
- Ăn sương sáo buổi chiều tối có thể gây khó chịu cho cơ thể.
